نقش سیستم‌های سازه‌ای در بدنه ساختمان چیست؟
نقش سیستم‌های سازه‌ای در بدنه ساختمان چیست؟
سیستم‌های سازه‌ای دقیقاً نقشی شبیه به استخوان‌های انسان را در بدنه ساختمان‌ها ایفا می‌کنند. در ساختمان‌های فلزی و فولادی برای اینکه بتوان سنگینی بار را به‌درستی تقسیم کرد، به چیدمان خاصی نیاز خواهد بود.
در این ترکیب، روش قرارگیری باربرهای ثابت و جانبی (مانند ستون‌ها و مهاربندها)، ترتیب تیرها و همچنین نحوه اتصال و ترکیب این موارد با یکدیگر محاسبه و تنظیم می‌شود.
هر یک از اجزای مورد اشاره در بالا، از جمله مهاربند و…، یک سیستم سازه‌ای مجزا را تشکیل می‌دهند که ترکیب آنها با یکدیگر یک ترکیب سازه‌ای را ایجاد می‌کند.
همچنین، شناسایی سیستم‌های سازه‌ای و انتخاب گزینه‌های مناسب برای ساختمان‌ها به مسائل متعددی وابسته است.
با توجه به اهمیت و حساسیت در طراحی این سازه‌ها، کاملاً طبیعی است که هر گونه اشتباه می‌تواند منجر به وقوع رویدادهای ناخوشایند شود.
بنابراین، در این مقاله قصد داریم شما را با انواع سیستم‌های سازه‌ای آشنا کنیم و به روش‌های انتخاب و اجرای آنها بر روی ساختمان‌ها بپردازیم.
انواع سیستم‌های سازه‌ای
در سازمان مهندسی ایران، سیستم‌های سازه‌ای به دلیل آیین‌نامه ۲۸۰۰ به دو گروه تقسیم می‌شوند. این آیین‌نامه مربوط به طراحی سازه‌ها بر اساس استانداردهای زلزله (طراحی لرزه‌ای) است.
ساختمان‌هایی که طبق این اصول ساخته می‌شوند، در برابر زلزله مقاومت بیشتری از خود نشان می‌دهند و اجرای آنها نیز به دلیل پذیرفته شدن راحت‌تر است.
اما در این میان، سازه‌هایی وجود دارند که در آیین‌نامه ۲۸۰۰ لحاظ نشده‌اند و برای طراحی، ساخت و اجرای آنها نیاز به تخصص، مهارت و تجربه زیادی است.
اکنون، اگر بخواهیم انواع سیستم‌های سازه‌ای را بر اساس توضیحات ارائه شده معرفی کنیم، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
سیستم‌های سازه‌ای موجود در آیین‌نامه ۲۸۰۰ طراحی لرزه‌ای عبارتند از:
- دیوارهای باربر
- قاب ساختمانی
- قاب خمشی
- دوگانه یا ترکیبی
- کنسولی
سیستم‌هایی که در آیین‌نامه ۲۸۰۰ موجود نیستند عبارتند از:
- سیستم سازه‌ای میراگر
- جداساز لرزه‌ای
- سیستم سوپر فریم
- دیوار برشی فولادی
انتخاب سیستم‌های سازه‌ای مناسب
انتخاب سیستم سازه‌ای مناسب به عوامل مختلفی بستگی دارد و ممکن است هر کدام از این عوامل تأثیر زیادی در قابلیت و مقاومت آنها داشته باشد. که در ادامه با برخی از این عوامل آشنا می شوید.
ساختار فنی و شرایط اقلیمی
شرایط اقلیمی منطقه می‌تواند در انتخاب سیستم سازه‌ای تأثیر بگذارد و بر اساس موقعیت، آن را تغییر دهد. به‌عنوان‌مثال، اگر قصد ساخت یک ساختمان بلند و بادوام در منطقه رطوبتی داشته باشید، طبیعی است که انتخاب ستون و تیرهای بتنی گزینه بهتری خواهد بود.
زیرا این سازه‌ها در قرارگیری مداوم در مناطق رطوبتی کمتری از استهلاک رنج می‌برند.
البته در برخی موارد دیده شده است که سازنده طرح با در نظر گرفتن مهارت و تجربیات قبلی خود، اقدامات متفاوتی را انجام داده است. در نتیجه، می‌توان این عامل را به‌عنوان یکی از قابلیت‌های اجرایی یک سیستم سازه‌ای نیز در نظر گرفت.
بودجه و هزینه در نظر گرفته شده
موضوع عجیبی نیست اگر بگوییم انتخاب سازه با توجه به بودجه پروژه هم قابل تغییر است. اصولاً سازه‌های پیچیده که درصد استفاده از فلز در آنها بیشتر می‌شود، دارای هزینه‌های بالاتری هستند.
به عنوان مثال، سیستم سازه‌ای قاب خمشی هزینه بیشتری نسبت به مهاربندی جانبی دارد. در کنار این مسئله، انتخاب مصالح و میزان آنها در هر کدام از سیستم‌ها نیز متفاوت است و می‌تواند بر هزینه‌های یک پروژه تأثیر بگذارد.
بدون دیدگاه