انواع شیرآلات ساختمانی از نظر جنس و نحوه تمیز کردن اصولی آن

انواع شیرآلات ساختمانی از نظر جنس و نحوه تمیز کردن اصولی آن

برای آغاز، لازم است بدانید که شیرآلات ساختمانی به طور کلی به دو دسته‌ی شیرآلات با واشر و بدون واشر تقسیم می‌شوند. شیرآلات بدون واشر شامل شیرهای توپی، شیرآلات دیسکی و شیرآلات کارتریجی می‌شوند، درحالی که شیرآلات فشاری به شیرآلات با واشر تعلق دارند.

با در نظر گرفتن این مقدمه، هدف ما در این مقاله این است که شما را با انواع شیرآلات ساختمان آشنا کنیم و اطلاعات کاربردی را برای شما ارائه دهیم. همراه ما باشید تا در این مسیر آموزشی همراهی شما کنیم.

تاریخچه شیرآلات ساختمانی

تاریخچه شیرآلات ساختمانی به مراتب قدیمی‌تر از آنچه که بسیاری از ما تصور می‌کنیم، بازمی‌گردد به دوران حضرت موسی (علیه‌السلام) در قرن 13 قبل از میلاد. در این دوره، سیستم‌هایی برای تأمین آب در بناها وجود داشت. از جمله این سیستم‌ها می‌توان به استفاده از لوله‌های چوبی یا سفالین به عنوان لوله‌های آبرسان اشاره کرد.

با گذر زمان، تکنولوژی شیرآلات بهبود یافت و از جنس‌ها و مواد مختلفی استفاده شد. در دوره روم باستان، شیرآلات برنزی با طراحی‌های زیبا و هنرمندانه ساخته می‌شدند. این شیرآلات به شکل‌های چشم‌گیری برای حمام‌ها و حتی حمام‌های عمومی ساخته می‌شدند.

در قرون وسطی، استفاده از شیرآلات افزایش یافت و مهندسان بهبودهایی در زمینه ساخت و استفاده از لوله‌ها و شیرآلات داشتند. با پیدایش شیشه و شیشه‌سازی، شیرآلات شفاف با طراحی‌های متنوع نیز به وجود آمدند.

در قرن 19، با پیشرفت صنعت و فناوری، شیرآلات فلزی و لوله‌های آهنی با قابلیت ایجاد فشار بیشتر بر روی آب معرفی شدند. این تغییرات تا حد زیادی به بهبود عملکرد و بهره‌وری سیستم‌های تأمین آب کمک کرد.

در دهه‌های اخیر، با پیشرفت فناوری و مهندسی، شیرآلات هوشمند و مدرن با امکانات متعددی مانند کنترل از راه دور، صرفه‌جویی در مصرف آب، و طراحی‌های نوین به بازار عرضه شده‌اند.

در کل، تاریخچه شیرآلات نشان از تکامل و بهبود مستمر در زمینه تأمین و استفاده از آب در ساختمان‌ها است.

در مقاله اصول بازسازی آپارتمان کوچک نیز از شیرآلات ساختمانی نام برده شد

انواع شیرآلات

با پیشرفت تکنولوژی و بهره‌گیری از رویکردهای طراحی نو؛ شیرآلات ساختمانی امروزی با توجه به نحوه‌ی نصب و کارایی مطلوب، از متدهای طراحی جدید بهره می‌برند. بنابراین، پیش از هر گونه خرید، بهتر است تحقیقات خود را به گسترده کنید و تمامی فاکتورهای ضروری برای یک خرید ایده‌آل را در نظر بگیرید. همچنین، فکر نکنید که طول عمر شیرآلات، به جز در موارد استثنایی، بسیار بلند است و برای مدت طولانی خدمت می‌کند.

بنابراین، اگر از کیفیت مناسبی برخوردار نباشند یا از مواد ناکارآمد ساخته شوند، ممکن است در مدت زمان کوتاهی با مشکلات مختلفی روبه‌رو شوید. به یاد داشته باشید که انتخاب شیرآلات با دقت، کلیدی برای راحتی و عملکرد بهینه در محیط ساختمانی شماست.

شیرآلات توپی

شیرهای آب توپی بیشتر در آشپزخانه و بر روی ظرف‌شویی استفاده می‌شوند و دارای یک مکانیسم کنترلی منحصر به فرد هستند. این نوع شیرها اولین نمونه‌های شیرآلات بدون واشر هستند که با استفاده از یک اهرم عمل می‌کنند. این اهرم به دور یک کلاهک توپی که در بالای بدنه اصلی شیر قرار دارد، می‌چرخد.

در این فرآیند، اهرم یک توپ پلاستیکی یا فلزی را که درون بدنه شیر قرار دارد، کنترل می‌کند. این اهرم توانایی تنظیم شدت و دمای آب را فراهم می‌کند. با این حال، شیرهای توپی به دلیل داشتن مکانیسم توپی و قرار گرفتن همواره در معرض تماس با آب، معمولاً به خوردگی می‌افتند. این مسئله ممکن است باعث دائم الچکه شدن این نوع از شیرآلات گردد.

شیرآلات دیسکی

شیرآلات دیسکی، از جمله مدرن‌ترین و پیشرفته‌ترین شیرآلات موجود در بازار هستند که از جنس سرامیک بهره می‌برند. این نوع از شیرها نیز به دسته‌ی تک‌اهرمی‌ها تعلق دارند و اهرم آن‌ها بر روی یک بدنه استوانه‌ای به شکل عریض قرار گرفته است.

شیرآب دیسکی، آب سرد و گرم را درون یک مخزن به نام کارتریج تعادل فشار ترکیب می‌کند. دو دیسک سرامیکی در انتهای این مخزن وجود دارد که با حرکت بالا و پایین اهرم، فشار آب را به دقت کنترل می‌کنند. تنظیم دمای آب نیز با چرخش اهرم به سمت راست و چپ امکان‌پذیر است.

شیرآلات دیسکی به لحاظ کیفیت بسیار بالا و اداء مطلوب خود شناخته می‌شوند و نسبت به سایر شیرآلات کمتر به تعمیرات نیاز دارند. از طرفی، این نوع شیرآلات جزء دسته شیرهای گرانقیمت قرار دارند

شیرآلات کارتریجی

شیرآلات کارتریجی را در دسته شیرهای دو اهرمی قرار می‌دهند؛ چرا که ظاهری کاملاً شبیه به شیرآلات فشاری دو اهرمی دارند و تنها تفاوت آن‌ها در نوع سیستم واشر دار یا بدون واشر است.

به عبارت دیگر، شیرآلات کارتریجی، همانند شیرآلات فشاری دو اهرمی، دو اهرمی هستند. با این حال، شیرآلات کارتریجی از نوع بدون واشر هستند در حالی که شیرآلات فشاری دو اهرمی در دسته واشر دار قرار می‌گیرند.

لازم به ذکر است که با وجود شباهت ظاهری بین این دو نوع شیرآلات، در زمان استفاده می‌توان به راحتی تفاوت عملکرد آن‌ها را تشخیص داد. به عبارت دیگر، در شیرآلات فشاری دو اهرمی، هنگام چرخش اهرم، نیاز به اعمال فشار بر روی واشر دارند که باعث قطع یا وصل شدن جریان آب می‌شود. اما در شیرآلات کارتریجی، با چرخش کمترین حرکت اهرم، امکان قطع و یا وصل شدن جریان آب به سرعت و با آسانی وجود دارد.

شیرآلات فشاری

شیرآلات فشاری از قدیم الایام در خانه‌ها حضور داشته و ادامه دارد. این نوع شیرها معمولاً با واشر کار می‌کنند و اغلب در خانه‌های قدیمی تر مشاهده می‌شوند؛ اگرچه امروزه با تغییرات در ساختمان‌های جدید نیز به کار می‌روند. این شیرآلات از جمله ارزان‌ترین شیرهای آب هستند.

شیرآلات فشاری، آب سرد و گرم را جدا می‌کنند و معمولاً برای بستن یا باز کردن آن، نیاز به فشار بیشتری نسبت به سایر شیرهای آب وجود دارد. این نوع شیرآلات با واشر عمل می‌کنند، و این مسئله علت بیشتر چکه‌خوردگی آنها نسبت به سایر شیرآلات است. به عبارت دیگر، با توجه به فشار معمولی که بر روی آنها وارد می‌شود، این شیرآلات دائماً دچار ساییدگی می‌شوند و در نتیجه نیاز به تعویض واشر دارند.

شیرآلات با سنسور حرکتی

شیرآلات با سنسور حرکت، یک گزینه پیشرفته برای استفاده از آب می‌باشند. سنسور حرکت اطمینان حاصل می‌کند که آب به صورت مستقیم و به‌طور کارآمد فقط با حرکت دادن دست بر روی سنسور، خارج شده و جریان آب شروع به کار کند. این نوع شیرآلات به عنوان یک انتخاب ایده‌آل برای آشپزخانه و حمام شناخته می‌شوند و به دلیل کمک به بهداشت، از اهمیت بسزایی برخوردارند.

علاوه بر اهرم و ساختار کلی شیرآلات، گردنه شیرآب نیز یکی از نکات مهم است که می‌تواند این شیرآلات را از یکدیگر متمایز سازد. گردنه‌ها انواع مختلفی دارند و نقش مهمی در عملکرد و استفاده از شیرآلات دارند.

انواع مختلف گردنه‌ی شیرآب

استاندارد

گردنه استاندارد معمولاً به عنوان طرح معمولی و رایج شیرآلات شناخته می‌شود. این نوع گردنه در اکثر مدل‌ها به صورت استاندارد عرضه می‌شود و در بیشتر خطوط طراحی استفاده می‌شود.

حالت خمیده یا گردن غاز

گردنه خمیده یا گردن غاز، با طراحی خاص خود، به شیرآلات ظاهری زیبا و شیک می‌بخشد. این نوع گردنه معمولاً به شکل خمیده یا زاویه‌دار است که به استفاده از شیرآلات یک طراحی مدرن و جذاب می‌دهد.

پل

گردنه پل یک طراحی منحصر به فرد دارد که به شیرآلات ظاهری زیبا و نوآورانه می‌بخشد. این نوع گردنه با داشتن یک ساختار پلی، در استفاده از شیرآلات تنوع و شکوفایی ایجاد می‌کند.

سایر قسمت‌های شیرآلات ساختمان

سنسور

با پیشرفت روزافزون تکنولوژی، شیرهای آب با سنسورهای حساس به طور گسترده‌تری استفاده می‌شوند. این نوع شیرآلات، بدون نیاز به باز و بسته کردن توسط اهرم هستند. با حرکت دادن دست به سنسور، آب خودکار باز می‌شود و با برداشتن دست، آب بسته می‌شود.

اهرم نیز تنها برای تنظیم دمای آب استفاده می‌شود. این نوع شیرآلات با سنسور به منظور صرفه‌جویی در آب و بهداشت بسیار مناسب هستند، اما هزینه بیشتری دارند.

دکمه

برخی از شیرآلات ساختمانی دارای دکمه‌های کنترل هستند که با فشار دادن آنها، جریان آب تنظیم می‌شود.

بخش‌هایی برای ایجاد حالت چرخشی

برخی از شیرآلات آب قابل تنظیم هستند تا گردنی به صورت ۱۸۰ یا حتی ۳۶۰ درجه بچرخد. این امکان به شما کمک می‌کند که به راحتی انواع ظروف، مواد غذایی و سینک ظرفشویی را بشویید و از شیرآلات با حالت چرخشی بهره‌مند شوید.

جنس شیرآلات از چیست؟

مواد اولیه شیرآلات

عمدتاً شیرآلات از دو ماده اصلی، برنج و سرب خشک ساخته می‌شوند. استفاده از شیرآلات سربی با مشکلاتی همراه است، از جمله مضر بودن این فلز برای سلامتی انسان. همچنین، فلز سرب به سرعت در اثر تماس با آب دچار خوردگی می‌شود که ممکن است به ورود یون‌های سرب به آب و در نتیجه ایجاد خطرات جدی برای سلامتی انسان منجر شود.

بنابراین، شیرآلات سربی از سایر شیرآلات ارزان‌تر هستند، اما دوام کمتری دارند و به سرعت دچار پوسیدگی و خوردگی می‌شوند. با این حال، لازم است توجه داشت که مقدار سرب موجود در همه شیرآلات کم است، اما مهم است که به نحوی که فلز سرب به کار رفته در شیرآلات، چند درصد است، توجه کنیم. این اطلاعات معمولاً توسط فروشنده در دسترس است.

به طور کلی، شیرآلات از جنس‌های مختلفی مانند فولاد ضدزنگ، برنج، چدن، استیل، مس و برنج ساخته می‌شوند.

انواع شیرآلات ازنظر جنس

شیرآلات برنجی

این نوع شیر آب از جنس برنج تولید می‌شود. در مناطقی با آب سخت، استفاده از شیرآلات برنجی توصیه می‌شود زیرا املاح آب سخت بر روی فلز برنج رسوب نمی‌گذارند. این شیرها زنگ نمی‌زنند، ماندگاری بالایی دارند، اما قیمت بالایی دارند.

شیرآلات استیل ضدزنگ

این نوع شیرآلات از جنس استیل ضدزنگ ساخته می‌شود و برای سینک‌های مدرن مناسب است. نیاز به مراقبت و نگهداری دارند تا از خوردگی جلوگیری شود. حفظ کامل آن‌ها از خراش‌ها مهم است.

شیرآلات مسی

این نوع شیرآلات به دلیل ظاهر تیره و جذابیت آن‌ها مشهورند. بیشتر برای آشپزخانه‌ها مناسب است و درخشندگی آن‌ها در مکان‌های با روشنایی بیشتر بهتر به چشم می‌آید. ممکن است برخی از این شیرآلات در مقابل رسوب‌گیری مقاومی نداشته باشند.

شیرآلات برنزی

این نوع شیرآلات از برنز تهیه می‌شود و طراحی کلاسیکی دارند. نسبت به شیرهای مسی نیاز کمتری به صیقل دارند و به عنوان کالاهای لوکس و گران قیمت محسوب می‌شوند.

شیرآلات پلاستیکی

شیرآلات پلاستیکی در زمان نخست زیبا و جذاب به نظر می‌آیند، اما پس از مدتی شکننده می‌شوند و تغییر رنگ سریعی دارند. این شیرآلات نسبت به سایر انواع ارزان‌تر هستند اما کیفیت بالایی ندارند.

شیرآلات از جنس روی

این نوع شیرآلات از ترکیب روی و مس ساخته شده‌اند و اغلب در رنگ نقره‌ای عرضه می‌شوند. سریع و راحت زنگ نمی‌زنند و کیفیت آن‌ها حفظ می‌شود. به دلیل ویژگی‌های خود، در بسیاری از مواقع مورد استفاده قرار می‌گیرند.

روکش شیرآلات از جنس چیست؟

روکش یا پوسته شیرآلات لایه خارجی آن است که پوشش نهایی را ایجاد می‌کند. این روکش از طریق آبکاری با استفاده از فلزات و آلیاژهای مختلف تولید می‌شود. جنس‌های متداول روکش عبارتند از:

استیل (کروم) به عنوان بهترین جنس روکش در بازار شناخته می‌شود؛ زیرا از مقاومت بالایی در برابر پوسیدگی و خوردگی برخوردار است.

نیکل برای استفاده در موارد محدود ممکن است به کار گرفته شود.

مس استفاده از روکش مسی نیز در برخی شیرآلات رایج است.

برنج (روکش طلایی) برای ایجاد ظاهر طلایی در شیرآلات مورد استفاده قرار می‌گیرد.

برنز جهت ایجاد ظاهر کلاسیک و زیبا در برخی مدل‌ها از روکش برنز استفاده می‌شود.

روکش اپوکسی برای ایجاد پوشش‌های رنگی و جلوه زیبا بر روی شیرآلات استفاده می‌شود.

توجه: استفاده از جنس استیل به عنوان روکش، به دلیل مقاومت بیشتر به پوسیدگی و خوردگی، توصیه می‌شود ولی در برخی موارد خاص، سایر جنس‌ها نیز به صورت سفارشی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

چگونه شیرآلات ساختمان را تمیز کنیم؟

برای حفظ دوام و ماندگاری شیر آبی که خریداری کرده‌اید، مهم است که بدانید چطور باید آن را تمیز و مراقبت کنید. قبل از هر چیز، اطمینان حاصل کنید که از جنس شیرآلات ساختمان خود آگاه باشید تا در صورت نیاز، مواد شوینده مخصوص به آن را تهیه یا بر اساس دستورالعمل کارخانه، برای تمیز کردن اقدام کنید. در اغلب مواقع، مراقبت‌های زیر می‌توانند به تمیز کردن شیر آب کمک کنند.

استفاده از آب گرم و مایع ظرف‌شویی

استفاده از آب و مایع ظرف‌شویی و یک دستمال خشک و تمیز، راه حلی اولیه و مناسب برای تمیز کردن شیرآلات است. در صورت کثیفی کم، به جای استفاده از مواد شوینده، این روش کارآمد خواهد بود. بعد از استفاده از هر مایع، با یک پارچه خشک، سطح شیرآلات را خشک کنید تا لکه‌های آب باقی نمانند.

مقابله با جرم‌گیری با سرکه سفید

در صورت مواجهه با جرم‌گیری روی بدنه شیرآلات، استفاده از سرکه سفید را پیشنهاد می‌کنیم. اگر شیرآلات را به مدت زمان طولانی تمیز نکنید، ممکن است بدنه آن جرم گیرد. در این صورت، از سرکه سفید به عنوان گزینه‌ای موثر برای تمیز کردن استفاده کنید. اطمینان حاصل کنید که این ماده قوی به بدنه شیرآلات آسیب نمی‌زند.

استفاده از خمیر دندان و جوش شیرین

برای لکه‌های موجود بر روی بدنه شیرآلات، استفاده از خمیر دندان و جوش شیرین توصیه می‌شود. جوش شیرین عالی برای تمیز کردن انواع سطوح است و می‌تواند لکه‌های موجود را بر طرف کند بدون این که به بدنه شیرآلات آسیب برساند. ترکیب کمی خمیر دندان، جوش شیرین و آب را با هم مخلوط کرده و با این محلول، شیرآلات خود را تمیز کنید.

توجه: همواره پیشنهاد می‌شود قبل از استفاده از هر ماده شوینده‌ای، دستورالعمل تولیدکننده یا دستورات کارخانه را مطالعه کنید و از تداخل با جنس شیرآلات خود اطمینان حاصل کنید.

پیشنهاد مقاله ؛ مراحل بازسازی ساختمان از صفر تا صد

جمع بندی نهایی

در مجموع، شیرآلات ساختمانی اجزای اساسی زندگی روزمره ما هستند و انتخاب صحیح آن‌ها برای استفاده در منازل و ادارات اهمیت بسیاری دارد. نوع شیرآلات از جنس، ساختار و ویژگی‌های تکنولوژیکی می‌تواند تأثیر زیادی بر عملکرد و بهره‌وری آب ما داشته باشد.

از جنس‌های مختلفی مانند برنج، استیل، مس، برنز و حتی پلاستیک برای ساخت شیرآلات استفاده می‌شود. هرکدام از این جنس‌ها ویژگی‌ها و مزایای خود را دارند. استفاده از شیرآلات برنجی برای مناطق با آب سخت، یا از شیرآلات استیل برای مقاومت در برابر زنگ زدگی، انتخاب‌های مهمی هستند.

علاوه بر انواع جنس، ساختار گردنه، نوع دستگیره، و حتی امکانات هوشمندی مانند سنسورهای حرکتی نیز از اهمیت زیادی برخوردارند. هر یک از این ویژگی‌ها به شکل مستقیم بر تجربه استفاده و بهداشت آب تأثیر می‌گذارند.

در مراقبت از شیرآلات نیز رویکردهای مختلفی وجود دارد. از استفاده از آب گرم و مایع ظرف‌شویی برای تمیزی روزانه گرفته تا استفاده از سرکه سفید برای مقابله با جرم‌گیری. این مراقبت‌ها به دوام و زیبایی شیرآلات کمک می‌کنند.

با در نظر گرفتن این نکات و انتخاب‌های صحیح، می‌توانیم از شیرآلات ساختمانی با کیفیت بهره‌مند شویم و تجربه آبیاری و استفاده از این اجزا را لذت‌بخش‌تر سازیم.